Lập quan hệ kinh doanh theo khuôn khổ WTO

Hỏi: Ông có thể đưa ra những dự báo gì về triển vọng quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc?

Ông Đào Ngọc Chương: Với tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức khá cao và ổn định như hiện nay, cùng một thị trường gần 1,4 tỷ người tiêu dùng đang trong quá trình chuyển biến mạnh mẽ về cơ cấu tiêu dùng, thị trường Trung Quốc sẽ vẫn tiếp tục là thị trường trọng điểm, có tầm quan trọng to lớn đối với xuất khẩu của Việt Nam. Trong xu hướng tăng trưởng khá nóng này, trong vòng 10 năm tới, nhu cầu về năng lượng, về nguyên liệu đầu vào phục vụ cho sản xuất, tiêu dùng của Trung Quốc sẽ rất cao. Vì vậy, chúng ta cần phát huy những ưu thế về địa lý, về tính chất bổ sung trong cơ cấu hàng hóa giữa hai nước và các nhân tố có lợi khác để đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường này.

Hỏi: Cụ thể, cơ cấu xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam cần có sự chuyển dịch như thế nào để có thể khai thác hiệu quả các cơ hội thâm nhập thị trường Trung Quốc?

Ông Đào Ngọc Chương: Như tôi đã nói, thị trường Trung Quốc đang trong giai đoạn thay đổi mạnh về cơ cấu và xu hướng tiêu dùng, song với một số lượng dân số khổng lồ, với mức thu nhập ngày càng cao do kinh tế tăng trưởng liên tục, dự đoán nhu cầu của thị trường này đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, như dầu thô, than đá, thủy - hải sản, rau quả, đồ gỗ, hạt điều và các loại hàng nông sản, trong giai đoạn 2007-2015 vẫn là rất lớn. Đặc biệt, nhu cầu đối với nhóm hàng năng lượng, như dầu thô, than đá, cao su sẽ ngày càng tăng mạnh. Trong tương lai, từ năm 2015 trở đi, ngoài nhu cầu về cao su, Trung Quốc sẽ tiếp tục gia tăng nhập khẩu Boxit Alumi, các loại quặng, hàng điện tử và nhiều loại hàng tiêu dùng khác. Đây hầu hết là những nhóm hàng hóa mà Việt Nam rất có tiềm năng. Do đó, chúng ta cần tập trung đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu theo hướng nâng cao giá trị gia tăng các mặt hàng này để khai thác tối đa lợi thế xuất khẩu.

Hỏi: Bắt đầu từ năm nay, Trung Quốc sẽ phải thực hiện đầy đủ các cam kết gia nhập WTO và chấm dứt hoàn toàn thời kỳ bảo hộ. Theo ông, sự thay đổi này sẽ ảnh hưởng như thế nào tới quan hệ thương mại giữa hai nước?

Ông Đào Ngọc Chương: Đây chắc chắn là một yếu tố tác động mạnh tới cơ cấu xuất nhập khẩu của Việt Nam. Trước mắt, có thể thấy, những thay đổi theo lộ trình kết thúc thời kỳ bảo hộ theo cam kết gia nhập WTO thể hiện ở những thay đổi về cơ chế điều hành xuất nhập khẩu, các biện pháp bảo hộ thị trường và rào cản thương mại, chính sách xuất nhập khẩu và các biểu thuế đối với các loại hàng hóa xuất nhập khẩu của nước này. Sự thay đổi đó sẽ dẫn tới những chuyển dịch về cơ chế tính thuế hàng hóa, cách thức tính thuế, đồng thời dẫn tới cắt giảm thuế nhập khẩu đối với một số nhóm hàng. Với những thay đổi này, nhiều ngành sản xuất của Việt Nam sẽ chịu tác động trực tiếp, chẳng hạn, nhóm hàng nông sản và hàng công nghiệp, khai thác nguyên nhiên liệu, chế biến nông sản, gạo, phân bón... Theo đó, cơ cấu xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam chắc chắn cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Hỏi: Bộ Thương mại vừa hoàn thiện Đề án Phát triển xuất nhập khẩu hàng hóa giai đoạn 2007 - 2015 với Trung Quốc. Tất cả những yếu tố thay đổi đã được dự báo có được tính toán và có phương án đối phó trong Đề án này?

Ông Đào Ngọc Chương: Đương nhiên là có, bởi đây là cơ sở quan trọng để định hướng cho hợp tác thương mại giữa hai nước trong thời gian tới. Các phương án đều được đặt ra và tính tới để làm nền tảng cho việc điều chỉnh cơ cấu xuất nhập khẩu, cũng như các biện pháp phát triển xuất khẩu. Theo Đề án, phương châm trong quan hệ thương mại của Việt Nam với Trung Quốc giai đoạn này là sẽ thiết lập quan hệ kinh doanh theo đúng khuôn khổ WTO, bởi hai nước đều là thành viên WTO. Một định hướng quan trọng khác là tập trung đẩy mạnh xuất khẩu sang Trung Quốc, cố gắng kiềm chế tăng mức nhập siêu, tăng cường thu hút đầu tư từ Trung Quốc vào sản xuất hàng hóa xuất khẩu để xuất khẩu trở lại Trung Quốc.