Phát triển các sản phẩm quốc gia bằng công nghệ tiên tiến, quy mô lớn

Ngày 16/8, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Hội thảo hướng dẫn triển khai Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2030.

Chương tr??nh được triển khai bám sát mục tiêu đề ra

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Hồng Thái cho biết, từ năm 2010, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2020” tại Quyết định số 2441/QĐ-TTg ngày 31/12/2010.

Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia giai đoạn đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh mục gồm 18 sản phẩm quốc gia, Bộ KH&CN và các Bộ chủ quản đã tổ chức triển khai phát triển 13/18 sản phẩm cụ thể (gồm: Bộ KH&CN 03 sản phẩm ; Bộ Y tế 01 sản phẩm ; Bộ Công Thương 01 sản phẩm ; Bộ NN&PTNT 05 sản phẩm ; Bộ Quốc phòng 03 sản phẩm).

Chương tr??nh được triển khai bám sát mục tiêu đề ra, đã hình thành phát triển các sản phẩm của Việt Nam bằng công nghệ tiên tiến, có quy mô lớn góp phần phát triển kinh tế xã hội thời gian qua.

Các sản phấm quốc gia thuộc nhóm sản phẩm nông nghiệp đều là mặt hàng chủ lực đóng góp lớn cho xuất khẩu và có thị phẩn lớn tiêu dùng trong nước. Các sản phẩm thuộc nhóm công nghiệp (thiết bị nâng hạ siêu trường siêu trọng, giàn khoan dầu khí di động...) đều là những sản phẩm đầu tiên được sản xuất tại Việt Nam với tỷ lệ nội địa hóa cao. Các sản phẩm thuộc lĩnh vực y tế (vắc-xin) đều là những sản phẩm có ý nghĩa quan trọng trong bảo vệ sức khỏe cộng đồng và chủ động sản xuất được trong nước.

Thứ trưởng cũng cho hay, Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia triển khai bước đầu đã đạt một số kết quả nhất định như: Sản phẩm lúa gạo chất lượng cao, đã tập trung nghiên cứu tạo giống mới thích ứng với biến đổi khí hậu, việc xây dựng được gói kỹ thuật thâm canh, trong đó giảm 50% nhu cầu hạt giống nhưng vẫn đảm bảo năng suất đã mang lại doanh thu gián tiếp 1.500 tỷ/năm; Sản phẩm giàn khoan dầu khí di động, giúp doanh nghiệp tham gia giảm được chi phí đầu tư so với nhập khẩu từ 10-15% (tương đương khoảng 23 triệu USD).

“Các kết quả này có tính lan tỏa và tác động tích cực trong việc phát triển doanh nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động khoa học công nghệ, thu hút được sự tham gia của doanh nghiệp, góp phần phát triển kinh tế xã hội bền vững, hiệu quả”, Thứ trưởng cho biết.

Thứ trưởng Trần Hồng Thái đề nghị các nhà quản lý, các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện các tổ chức, cá nhân đã, đang và sẽ tham gia Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2030 thảo luận, trao đổi, giải đáp về các quy định quản lý Chương trình, quản lý nhiệm vụ KHCN cấp quốc gia từ đó xem xét, lựa chọn và đề xuất các sản phẩm quốc gia mới có thể tham gia Chương trình, các tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện các nhiệm vụ phát triển sản phẩm quốc gia thuộc Chương trình.

Đề xuất sản phẩm quốc gia mới đưa vào Chương tr??nh đến năm 2030

Ông Đỗ Hữu Hào, Chủ nhiệm Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2030 cho biết, trong giai đoạn 2010-2020, bên cạnh những kết quả tích cực, có sản phẩm sau thời gian triển khai đã hoàn thành, nhưng hiện không có thị trường nên tạm thời không tiếp tục sản xuất; có sản phẩm vì không có các tổ chức, doanh nghiệp sẵn sàng tham gia, phối hợp phát triển theo dự kiến ban đầu nên chưa triển khai...

Hiện có 8 sản phẩm quốc gia đã phê duyệt trong chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2020 nhưng chưa hoàn thành được Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển sang giai đoạn 2021-2030 để tiếp tục hoàn thiện sản phẩm, ổn định chất lượng, nâng cao chất lượng và quy mô sản xuất theo mục tiêu đã phê duyệt, bao gồm: Vaccine phòng bệnh cho vật nuôi; sâm Việt Nam; lúa gạo Việt Nam chất lượng cao, năng suất cao; nấm ăn và nấm dược liệu; cà phê Việt Nam chất lượng cao; cá da trơn Việt Nam chất lượng cao và các sản phẩm từ cá da trơn, tôm nước lợ (tôm sú và tôm thẻ chân trắng) và vi mạch điện tử.

Ông Đỗ Hữu Hào đề nghị các bộ, ngành, tổ chức và doanh nghiệp tiếp tục đề xuất các sản phẩm quốc gia mới để đưa vào Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2030.

Tại Hội thảo, các đơn vị của Bộ KH&CN đã giới thiệu những điểm mới của Thông tư 04/2024/TT-BKHCN quy định quản lý Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2030; cơ chế tài chính để triển khai nhiệm vụ KHCN  thuộc Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2030...

Ông Nguyễn Phú Hùng, Vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế - kỹ thuật (Bộ KH&CN) cho biết, trong quá trình triển khai Thông tư 04/2024/TT-BKHCN, nếu có vướng mắc, đề nghị các tổ chức, cá nhân tổng hợp thông tin gửi Bộ KH&CN để nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương căn cứ thực tiễn, nhu cầu phát triển chủ động nghiên cứu, tổng hợp thông tin từ các tổ chức, cá nhân, đề xuất danh mục sản phẩm quốc gia, phối hợp với Bộ KH&CN đánh giá, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đanh mục sản phẩm quốc gia và triển khai có hiệu quả chương trình./.