Có còn tiêu cực trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông hay không?

Tiếp tục phiên họp thứ 32, sáng 23/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến bước đầu về dự thảo Báo cáo kết quả bước đầu giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (TTATGT) từ năm 2009 đến hết năm 2023” về lĩnh vực bảo đảm TTATGT đường bộ.

Vi phạm về nồng độ cồn và không chấp hành quy tắc giao thông chiếm tỉ lệ lớn 

Trình bày báo cáo tóm tắt Kết quả bước đầu giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, qua xem xét báo cáo của Chính phủ, các bộ và UBND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương, Đoàn giám sát thấy rằng, sau khi Luật Giao thông đường bộ năm 2008 được ban hành và có hiệu lực, công tác bảo đảm TTATGT đường bộ đã đạt được một số kết quả.

Nổi bật là Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công an và các bộ, ngành, địa phương chủ động, tích cực tham mưu xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện cơ bản đầy đủ, kịp thời. 

Công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật ATGT đường bộ đã cơ bản được triển khai thực hiện tốt, cơ bản duy trì thường xuyên liên tục, đa dạng về hình thức, nội dung phù hợp với từng đối tượng khác nhau; đã xây dựng và nhân rộng nhiều mô hình mới, cách làm hay, tạo sự lan tỏa tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật ATGT trong cộng đồng. 

Công tác bảo đảm TTATGT đường bộ tiếp tục nhận được sự quan tâm, vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; công tác kiểm tra đôn đốc, giám sát việc triển khai thực hiện chính sách, pháp luật gắn với công tác thi đua khen thưởng trong công tác bảo đảm TTATGT đường bộ được triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả.

Mạng lưới giao thông đường bộ trên phạm vi cả nước ngày càng được phát triển, thông suốt, nhiều tuyến đường trọng điểm được đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp... trong đó đã tập trung ưu tiên đầu tư, sớm đưa vào sử dụng các công trình, dự án hạ tầng trọng điểm về giao thông đường bộ, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo quốc phòng, an ninh.

Công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm TTATGT đường bộ của lực lượng chức năng đạt kết quả cao, đã tập trung ra quân xử lý kiên quyết các hành vi vi phạm, trọng tâm là vi phạm về nồng độ cồn, quá tải trọng, xe “cơi nới” thành thùng, nhất là vi phạm xe quá khổ, quá tải lưu thông trên các tuyến đường.

Tình hình TTATGT đường bộ có những chuyển biến tích cực, nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật về TTATGT đường bộ của người tham gia giao thông được nâng cao, số vi phạm có xu hướng giảm, nhất là vi phạm về chở hàng quá tải trên đường bộ đã giảm mạnh, ùn tắc giao thông tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và trên các quốc lộ trọng điểm đang có xu hướng cải thiện. 

Qua đó, số vụ, số người chết và số người bị thương do tai nạn giao thông (TNGT) tiếp tục giảm, đặc biệt là số vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến xe khách, xe tải nặng được kiềm chế.

Theo báo cáo, Đoàn giám sát đánh giá cao Bộ Công an và Bộ Giao thông vận tải đã thường xuyên quan tâm chỉ đạo đối với công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm pháp luật về TTATGT đường bộ; điều tra, giải quyết TNGT, xử lý “điểm đen, điểm tiềm ẩn TNGT” đường bộ; khắc phục ùn tắc giao thông đường bộ; tổ chức cứu nạn, cứu hộ giao thông đường bộ.

Từ năm 2009 đến hết năm 2023, Lực lượng Cảnh sát giao thông đã lập biên bản xử lý 68.798.988 trường hợp vi phạm, nộp kho bạc nhà nước 42.170 tỷ đồng, tước giấy phép lái xe 5.300.856 trường hợp, tạm giữ 9.086.184 phương tiện; Thanh tra giao thông các cấp đã thực hiện 1.058.206 cuộc thanh tra, kiểm tra; quyết định xử phạt 1.524.752 vụ vi phạm với số tiền trên 3.426 tỷ đồng; tạm giữ 7.505 ô tô. 

Trong đó vi phạm về nồng độ cồn và không chấp hành quy tắc giao thông chiếm tỉ lệ lớn. Bộ Giao thông vận tải đã thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra về điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô; kiểm tra việc thực hiện điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô tại các địa phương, qua đó đã chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hoạt động vận tải. 

Một bộ phận người tham gia giao thông có ý thức rất kém

Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị Đoàn Giám sát đánh giá thêm 2 nội dung. 

Trong đó, nhấn mạnh về vấn đề ý thức của người tham gia giao thông, bà Lê Thị Nga cho rằng ý thức của người tham gia giao thông cơ bản tốt nhưng vẫn có một bộ phận có ý thức rất kém, sẵn sàng vượt đèn đỏ, vi phạm. 

“Không có gì ngạc nhiên khi vẫn là con người đó, nếu ra nước ngoài thì chấp hành rất tốt quy định TTATGT ở nước ngoài, còn trong nước thì cứ vi phạm. Điều đó chứng tỏ hệ thống xử lý của chúng ta là không nghiêm”, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nói.

Do đó, bà Lê Thị Nga đề nghị đưa giảng dạy về TTATGT vào trường học từ sớm để rèn luyện ý thức của người tham gia giao thông cho các em học sinh ngay từ nhỏ.

Cùng với đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đề nghị Đoàn Giám sát đánh giá về tiêu cực trong lĩnh vực TTATGT đường bộ hiện nay. 

“Lâu nay, người dân rất phàn nàn về tiêu cực của cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông và đăng kiểm. Chúng tôi đề nghị trong lần giám sát này cũng đánh giá liệu hiện nay còn tiêu cực trong lĩnh vực đảm bảo TTATGT nữa không?. Đề nghị làm rõ để có giải pháp khắc phục”, bà Lê Thị Nga nói.

Cho ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá, tuy là báo cáo bước đầu kết quả giám sát nhưng đã có chất lượng tốt, kể cả về tư liệu, cách tiếp cận, cách viết, cách thể hiện các báo cáo đầy đủ, báo cáo tóm tắt và dự thảo nghị quyết chuyên đề giám sát. 

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, việc tập trung hoàn thiện một bước Báo cáo kết quả giám sát kết hợp với trình Quốc hội xem xét thông qua 2 dự án Luật Đường bộ và dự án Luật TTATGT đường bộ tại Kỳ họp thứ 7 tới sẽ có ý nghĩa rất lớn. 

Để tiếp tục hoàn thiện báo cáo kết quả giám sát, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Đoàn Giám sát làm rõ thêm về việc sản xuất, nhập khẩu, quản lý, đăng kiểm các phương tiện giao thông nói chung; các quy định về tiêu chuẩn, tiêu chí đối với kết cấu hạ tầng giao thông; đánh giá phân kỳ đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông; tiếp tục củng cố các căn cứ, cơ sở khoa học thực tiễn để đưa ra những ki??n nghị, đề xuất hợp lý trong quản lý và tổ chức vận hành giao thông thông minh… 

Trong đó, về phân kỳ đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông, Chủ tịch Quốc hội phân tích, do nguồn lực không đủ để chúng ta đầu tư một lần nên phải phân kỳ đầu tư nhưng như vậy vẫn phải bảo đảm tiêu chuẩn tối thiểu về vận hành, khai thác và bào đảm ATGT./.