Ngành thuế nỗ lực đảm bảo nguồn thu ngân sách trong bối cảnh dịch COVID-19

Thu ngân sách chưa có tăng trưởng

Trong 9 tháng năm 2020, nền kinh tế chịu tác động lớn của dịch bệnh COVID-19 khiến hoạt động s??n xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp suy giảm. Cùng với đó, việc triển khai thực hiện các gói giải pháp hỗ trợ gia hạn tiền thuế, tiền thuê đất cho doanh nghiệp và người dân càng khiến số thu ngân sách sụt giảm mạnh so với cùng kỳ và đến nay chưa hồi phục được.

Theo số liệu vừa công bố của Tổng cục Thuế, tính đến hết tháng 9, tổng thu ngân sách ước đạt 833.165 tỷ đồng, bằng 66,4% so với dự toán, bằng 93% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, thu nội địa ước đạt 805.649 tỷ đồng, bằng 66,1% so với dự toán, bằng 94,5% so với cùng kỳ năm 2019.

Mặc dù số thu ngân sách chưa có tăng trưởng song cần phải khẳng định rằng để có được kết quả trên là nỗ lực cố gắng rất lớn của cơ quan thuế trong việc triển khai đồng bộ các giải pháp thu. Bởi nếu chỉ tính số thu phát sinh trong 9 tháng đầu năm nay thì thực tế đạt thấp hơn nhiều so với mức thu nêu trên. Tuy nhiên trong quý I, cơ quan thuế đã thực hiện đôn đốc thu đầy đủ một số khoản thu từ phát sinh kinh tế của năm 2019 nhưng theo quy định các doanh nghiệp kê khai, nộp thuế trong những tháng đầu năm 2020 dẫn đến thu từ những nguồn thu này 9 tháng đầu năm đạt khá như: thu từ dầu thô (ước đạt 78,2% dự toán); thu từ cổ tức và lợi nhuận còn lại (ước đạt 73,1%); chênh lệch thu chi của Ngân hàng Nhà nước (đạt 101,9% dự toán); thu xổ số ước đạt 88,7% dự toán. Nếu loại trừ các khoản trên thì thu thuế, phí lũy kế 9 tháng chỉ đạt được 61% dự toán năm, bằng 90% cùng kỳ.

Bên cạnh đó, trong 9 tháng năm, cơ quan thuế các cấp đã thực hiện được 48.975 cuộc thanh, kiểm tra; kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế 436.112 hồ sơ khai thuế. Tổng số tiền kiến nghị, xử lý qua thanh, kiểm tra là  39.684 tỷ đồng, bằng 114,19% so với cùng kỳ 2019. Trong đó, tổng số thuế tăng thu qua thanh, kiểm tra là 13.267 tỷ đồng, bằng 138,32% so với cùng kỳ năm 2019. Tổng số tiền thuế nộp vào ngân sách là 6.664 tỷ đồng, bằng 104,8% so với cùng kỳ năm 2019.

Trong 9 tháng đầu năm, cơ quan thuế đã tích cực thực hiện các biện pháp đôn đốc thu nợ. Ước 9 tháng thu đạt 20.292 tỷ đồng, bằng 60% chỉ tiêu thu nợ được giao, tăng 5,9% so với cùng kỳ năm 2019, trong đó: thu bằng biện pháp quản lý nợ là 14.004 tỷ đồng; thu bằng biện pháp cưỡng chế nợ là 6.288 tỷ đồng.

Tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết 1 và chương trình hành động của Bộ Tà;i chính, Tổng cục Thuế đã đẩy mạnh triển khai các giải pháp cải cách thủ tục hành chính thuế; triển khai theo đúng tiến độ các dự án công nghệ thông tin. Tính đến ngày 19/9/2020, đã có 790.924 doanh nghiệp tham gia sử dụng dịch vụ khai thuế điện tử, đạt 99,65% doanh nghiệp đang hoạt động. Số lượng doanh nghiệp đã đăng ký tham gia sử dụng dịch vụ nộp thuế với cơ quan thuế là 778.093 doanh nghiệp đạt tỷ lệ 98%. Từ ngày 01/01/2020 đến ngày 19/9/2020, các doanh nghiệp đã thực hiện 2.406.122 giao dịch nộp thuế điện tử với số tiền là 454.055 tỷ đồng và 24.775.058 USD.

Cũng trong thời gian này đã có 7.724 doanh nghiệp tham gia hoàn thuế điện tử (đạt 95,94%). Hệ thống đã tiếp nhận và giải quyết hoàn cho 13.751 hồ sơ với tổng số tiền hơn 80.941 tỷ đồng.

Đáng chú ý, đã có có 977.396 hóa đơn điện tử đã được cấp mã, tổng doanh thu trên hóa đơn đã cấp mã là hơn 25.666 tỷ đồng; số thuế trên hóa đơn đã cấp mã là hơn 2.265 tỷ đồng.

Đặc biệt, triển khai Nghị định 41/2020/NĐ-CP của Chính phủ về gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất, cơ quan thuế các cấp đã kịp thời tổ chức tuyên truyền sâu rộng, đầy đủ nội dung chính sách tới toàn thể người nộp thuế (NNT), đảm bảo mọi NNT đều được tiếp cận và hiểu rõ phạm vi, đối tượng, thời hạn, trình tự, thủ tục thực hiện chính sách gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền thuê đất. Cơ quan thuế đã thực hiện nâng cấp ứng dụng công nghệ thông tin, hướng dẫn NNT nộp giấy đề nghị gia hạn theo nhiều hình thức.

Tính đến hết ngày 31/8/2020, cơ quan thuế đã tiếp nhận 184.906 giấy đề nghị gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất. Trong đó có 128.679 giấy đề nghị của doanh nghiệp và 56.227 giấy đề nghị của cá nhân kinh doanh với số tiền đã gia hạn là 66.392,9 tỷ đồng.

Cùng với đó, cơ quan thuế đã phối hợp với UBND cấp xã, cấp huyện và các cơ quan, ban ngành tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết số 42/NQ-CP của Chính phủ về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 và Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg. Theo số liệu báo cáo của các cục thuế đến hết ngày 31/8/2020 đã có 46.260 hộ kinh doanh gửi hồ sơ đề nghị hỗ trợ đến UBND cấp xã. Số lượng hộ kinh doanh mà UBND cấp xã gửi hồ sơ sang cơ quan Thuế đề nghị thẩm định là 42.810 hộ, trong đó số lượng hộ kinh doanh thuộc diện hỗ trợ là: 33.263 hộ; số không được hỗ trợ là 8.351 hộ, số hồ sơ còn lại cơ quan thuế đang tiếp tục thẩm định. Bước đầu, số lượng hộ kinh doanh đã chuyển sang UBND cấp tỉnh phê duyệt được hỗ trợ là 14.560 hộ. Số không được hỗ trợ là 1.523 hộ.

Đồng bộ nhiều giải pháp đảm bảo nguồn thu

Trước tình hình dịch bệnh COVID-19 vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, tác động xấu đến tình hình kinh tế và thu nộp ngân sách nhà nước (NSNN) trong những tháng cuối năm. Để hỗ trợ người nộp thuế khôi phục hoạt động s??n xuất kinh doanh, đồng thời phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN ở mức cao nhất, ngành thuế đã và đang tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó trọng tâm là thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ mà Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã ban hành, qua đó giúp doanh nghiệp giảm bớt khó khăn, vượt qua giai đoạn dịch bệnh để ổn định và khôi phục sản xuất kinh doanh, lành mạnh hóa nền tà;i chính doanh nghiệp, có nguồn lực tà;i chính để nộp thuế đúng hạn.

Đại diện Tổng cục Thuế cho biết sẽ cùng với các bộ, ngành, tham mưu các giải pháp về tín dụng, tài khóa để tháo gỡ khó khăn về vốn, thị trường, cung ứng nguyên vật liệu, nguồn lực lao động, đất đai... giúp doanh nghiệp khôi phục sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo tiền đề tăng thu bền vững cho NSNN. Theo đó, cơ quan thuế sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất trình Chính phủ ban hành mở rộng việc gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất theo Nghị định số 41/2020/NĐ-CP trong những tháng cuối năm 2020; phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ Tà;i chính, Bộ Tài nguyên môi trường nghiên cứu đề xuất miễn giảm tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước...; Phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan nghiên cứu, đánh giá tác động, báo cáo Bộ Tà;i chính để có cơ sở báo cáo với Chính phủ, Quốc hội triển khai thêm các chính sách về tài khóa cho doanh nghiệp, người dân trong những tháng cuối năm 2020 và cả năm 2021.

Để giảm thiểu thời gian và chi phí cho doanh nghiệp khi thực hiện nghĩa vụ với ngân sách, trong thời gian tới cơ quan thuế các cấp sẽ đẩy mạnh cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế, nâng cao chất lượng dịch vụ khai, nộp thuế, hoàn thuế điện tử, hóa đơn điện tử; tổ chức bộ phận trực hệ thống công nghệ thông tin thông suốt 24/7, đảm bảo cho NNT có thể thực hiện nghĩa vụ với NSNN mà không cần phải đến trực tiếp cơ quan thuế. Cơ quan thuế sẽ đẩy nhanh tiến độ xử lý hồ sơ hoàn thuế GTGT, tạo điều kiện cho người nộp thuế có thêm nguồn vốn duy trì hoạt động s??n xuất kinh doanh, đảm bảo hoàn thuế kịp thời theo đúng chính sách, pháp luật.

Song song với việc hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp, cơ quan thuế các cấp sẽ tập trung lực lượng cho công tác quản lý thu, chống thất thu như: kiểm tra, rà soát chặt chẽ, hồ sơ khai thuế trên hệ thống quản lý NNT, tập trung thanh, kiểm tra đối với doanh nghiệp có rủi ro cao, không để xảy ra việc lợi dụng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp của Nhà nước để trục lợi, vi phạm pháp luật thuế. Tổ chức rà soát kịp thời đối với NNT không thuộc diện được gia hạn, miễn giảm tiền thuế và tiền thuê đất theo các chính sách hỗ trợ của Nhà nước để đôn đốc nộp đúng, đủ, kịp thời số thuế phải nộp vào NSNN. Ngành thuế sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan công an, hải quan, quản lý thị trường để kiểm soát chặt chẽ về giá cả hàng hóa, quản lý hiệu quả hơn hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh qua mạng internet, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng, qua đó chống thất thu ngân sách, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng để khuyến khích, thu hút đầu tư trên địa bàn, tạo nguồn tăng thu cho NSNN, đảm bảo thực hiện cao nhất dự toán thu ngân sách năm 2020./.