Sớm “gỡ khó” để thực hiện thu phí không dừng tại các sân bay

“Nút thắt” tại nhiều sân bay…

Từ lâu, tình trạng ún ứ tại các cổng ra, vào sân bay đã gây ra rất nhiều phiền phức đối với những người làm nghề lái xe dịch vụ. Anh Bùi Văn Định, một lái xe dịch vụ tại quận Hà Đông (Hà Nội) chia sẻ: “Đưa đón khách trong sân bay Nội Bài bây giờ khổ lắm, cứ phải đi lòng vòng. Nhiều khi khó khăn lắm lái xe mới vào được tới nơi nhưng do xe ra vào bị ùn ứ lâu quá nên khách hủy chuyến. Khách thì không đón được, nhỡ chuyến mà còn phải tự trả tiền phí. Khổ, bức xúc mà không biết kêu ai. Nếu thực hiện thu phí không dừng như trên cao tốc, chắc chắc sẽ khắc phục được việc ùn ứ xe tại các cổng ra vào sân bay”.

Tương tự, tại sân bay Tân Sơn Nhất, sân bay lớn nhất Việt Nam hiện nay, nhiều thời điểm khách dồn xuống đông, ô tô chen nhau gây lộn xộn, lực lượng nhân viên phải điều tiết xe khá vất vả. Hiện nay, hệ thống các trạm thu phí tại sân bay Tân Sơn Nhất vẫn thực hiện hình thức thu thủ công. Đáng nói, sau khi đã đóng tiền ở trạm thu của sân bay, lái xe đi thêm khoảng gần 15 m nữa sẽ lại phải dừng lần 2 để nhân viên trạm thu phí ra vào sân bay kiểm tra lại hóa đơn. Nghĩa là để đón được khách từ sân bay Tân Sơn Nhất đi ra, các xe taxi phải đi qua 2 trạm thu phí, cách nhau chưa đầy 15 phút. Điều này đã gây ra tình trạng ùn ứ, xe ô tô thường xuyên phải chờ đợi lâu tại các vị trí trạm thu phí.

Anh Trần Văn Phương, một lái xe taxi ở Thành phố Thủ Đức (Thành phố Hồ Chí Minh) cho biết, trung bình mỗi xe khi qua mỗi trạm thu phí sẽ phải dừng 2 - 6 phút, qua 2 trạm dừng nhanh nhất là 4 phút. Trường hợp tài xế nào không chủ động chuẩn bị tiền lẻ hoặc có vướng mắc gì đó trong khi thanh toán phí ra vào sân bay thì có thể kéo dài tới 10 - 12 phút/xe; vậy nên rất dễ xảy ra tình trạng ùn ứ nghiêm trọng.

Thực tế, việc ùn ứ xe tại các sân bay thời gian qua có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân chủ yếu là do việc thu phí thủ công tại các trạm thu phí đã hạn chế tốc độ lưu thông của xe ra, vào sân bay. Do đó, việc thực hiện thu phí không dừng tại các sân bay được cho là vấn đề hết sức cần thiết hiện nay.

Thời điểm tháng 6/2023 vừa qua, trả lời ý kiến của cử tri tỉnh Đồng Tháp về việc đề nghị triển khai thu phí không dừng tại các trạm thu phí ô tô ra, vào sân bay, lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải đã khẳng định, cần thiết phải triển khai thu phí không dừng ô tô ra, vào sân bay, đặc biệt sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất. Giải pháp này sẽ góp phần hiện đại hóa hoạt động thu phí, thuận tiện cho người sử dụng, hạn chế ùn tắc tại các trạm thu phí ra, vào sân bay.

Tháo gỡ vướng mắc về các quy định pháp lý

Theo nhiều chuyên gia giao thông, để thực hiện thu phí không dừng tại các sân bay cần có sự đồng bộ về 2 yếu tố: Hạ tầng cơ sở và các quy định pháp lý. Về hạ tầng cơ sở, với sự quyết liệt của Chính phủ và Ngành Giao thông vận tải, đến nay nhiều sân bay đã cơ bản hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng cơ sở để có thể triển khai thí điểm thu phí không dừng. Trao đổi với báo chí, ông Tô Tử Hà, Giám đốc Cảng hàng không quốc tế Nội Bài (Hà Nội) cho biết, sân bay Nội Bài đã chuẩn bị đầy đủ hạ tầng cũng như thực hiện đấu thử hệ thống thu phí không dừng, chỉ chờ thủ tục pháp lý hoàn tất để triển khai.

Tuy nhiên, về góc độ pháp lý, việc triển khai thu phí không dừng tại các sân bay hiện đang “gặp khó” vì theo quy định hiện hành, việc thu phí tự động mới chỉ được phép áp dụng ở các trạm thu phí đường bộ. Trong khi thu phí không dừng ra vào các sân bay không thể mở thêm một dạng tài khoản khác, mà cần đấu nối chung vào tài khoản giao thông của các phương tiện hiện nay, thu qua thẻ E-tag.

Cụ thể, theo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư năm 2020, các nhà cung cấp dịch vụ thu phí được thành lập với mục đ??ch chỉ để thực hiện nhiệm vụ thu phí đường bộ. Theo Quyết định số 19/2020 của Thủ tướng Chính phủ, tài khoản giao thông của chủ phương tiện hiện tại chỉ được sử dụng để trả phí dịch vụ sử dụng đường bộ. Trường hợp muốn mở rộng dịch vụ phải điều chỉnh dự án thu phí điện tử không dừng để bổ sung các dịch vụ tăng thêm vào phạm vi dự án.

Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật hiện nay, nhất là xu thế thanh toán không dùng tiền mặt, các chuyên gia cho rằng, việc mở rộng các dịch vụ thanh toán trên nền tảng hệ thống thu phí điện tử không dừng như thu phí tại cảng hàng không, thu phí bãi đỗ xe, thu phí điểm đỗ xe lòng đường… là cần thiết, phù hợp với xu thế phát triển của giao thông thông minh, thuận tiện cho người sử dụng dịch vụ và tăng tối đa hiệu quả đầu tư của các dự án.

Được biết, để tháo gỡ một số vướng mắc nêu trên trong thực hiện thu phí không dừng tại các sân bay, trong dự thảo luật Đường bộ đang sửa đổi xin ý kiến, Cục Đường bộ Việt Nam đã đề xuất bổ sung quy định thanh toán điện tử giao thông được thực hiện bằng tài khoản giao thông dùng để thanh toán phí sử dụng đường bộ và các loại phí, giá, tiền dịch vụ khác liên quan đến hoạt động giao thông của phương tiện. Tuy nhiên, việc sửa luật cần thêm nhiều thời gian để thông qua.

Do đó, Cục Đường bộ Việt Nam đề xuất Bộ Giao thông vận tải báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép các nhà cung cấp dịch vụ thu phí điện tử không dừng thí điểm tại sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất trong 6 tháng. Trên cơ sở quá trình triển khai và kết quả thí điểm, Bộ Giao thông vận tải tổ chức đánh giá tác động và rà soát, nghiên cứu đề xuất, kiến nghị phương án xử lý phù hợp. Cục Đường bộ Việt Nam sẽ đề xuất thực hiện điều chỉnh, bổ sung Quyết định số 19/2020 đồng thời với quá trình triển khai thí điểm.

Với sự vào cuộc đồng bộ của các ngành, các đơn vị có liên quan, dư luận hy vọng việc thí điểm thu phí không dừng tại sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất trong 6 tháng sẽ sớm được thực hiện. Qua đó, vừa giảm bức xúc đối với người dân, vừa là cơ sở để triển khai rộng rãi việc thu phí không dừng tại các sân bay trên phạm vi cả nước./.